Door het aanmaken van een account, ga ik akkoord met de
Service voorwaarden en Privacybeleid
Kies je land en taal:
Afrika
Americas
Azië en de Stille Oceaan
Europa
Terug
Registreren
Aanmelden
VVanaf de dag dat de vijftienjarige Erasmus Stephanus Jacobs in 1867 de eerste diamant ontdekte (de Eureka) in Hopetown is de mijnindustrie in Zuid-Afrika omstreden geweest.
Het begon met wat historici wel de Minerale Revolutie noemen. Deze revolutie maakte enkele Europese gelukszoekers zeer rijk maar zag ook duizenden mannen hun woonplaats verlaten om fulltime in de mijnen te gaan werken.
De mijnindustrie levert met een geschatte waarde van 2,5 miljard doller, ook vandaag de dag nog een van de grootste bijdragen aan Zuid-Afrika’s economie. Het is ’s werelds vier na grootste mijnindustrie ter wereld in termen van Bruto Nationaal Product (BNP) en draagt hier in totaal 8% aan bij. Echter, het is ook belangrijk om naar de andere realiteit van de mijnen te kijken, het was en is tot op zekere hoogte nog steeds een gevaarlijk beroep.
De slechte arbeidsomstandigheden van de mijnwerkers werd in 1914 treffend omschreven door Sol Plaatjie, een van de oprichters van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC). Hij zei: “tweehonderdduizend ondergrondse helden die dag en nacht hun leven riskeren voor een schijntje bij de bekende kreet ‘vallende stenen’ en die tot op duizend meter diepte hun longen opofferen door het steenstof en vaak stoflongziekte en longontsteking kregen.
Met deze gevaren in het achterhoofd hebben de mijnwerkers vaak gestreden voor hogere lonen gedurende het 150 jarige bestaan van de industrie. Het gevolg hiervan was dat de mijnsector vaak geplaagd werd door geweld. De Marikana Massacre in 2012, waarbij de politie 34 mijnwerkers doodde en er 78 gewond raakte, is hiervan het meest recente voorbeeld.
DDergelijke gebeurtenissen vinden hun oorsprong in een staking uit 1946 die werd geleid door de vakbond van de Afrikaanse Mijnwerkers. De mijnwerkers van Witwatersrand eisten een salarisverhoging van 10 extra shillings per dag. De staking hield een week stand ondanks wat South African History Online ‘het meest brute politiegeweld’ noemde. De officiële cijfers gaven aan dat de politie en het leger de ongewapende arbeiders aanvielen en waarbij er negen gedood werden en 1248 gewond raakten.
De staking had “grote gevolgen die tot in het hier en nu worden gevoeld” aldus de historische website.
De meeste grote steden in de wereld zijn nabij water gebouwd omdat dit een essentiele levensbehoefte is. De opkomst van Johannesburg werd daarentegen gedreven door goedkoorts en is gebouwd op een droge hoogvlakte. Het verhaal over de ontdekking van goud wordt nog steeds betwist. Jan Gerrit Bantjes en de broers Struben dolven goud op verschillende locaties. Echter, volgens South African History Online waren dit slechts kleine riffen en gaan de credits voor de ontdekking van het hoofdrif in juli 1886 op de Langlaagte boerderij naar de Australier George Harrison. De grote goud voorraden die ondergronds tot mijlenver reikte deden het kleine mijnstadje ontwikkelen tot een ware metropool.
Voor de ontdekking van goud woonden er ongeveer 600 boeren in de Witwatersrand regio, iets wat toen gezien werd als redelijk bevolkt. Binnen een paar jaar na de eerste goudvondsten woonden er al zo’n 7000 mensen in de omgeving en 3000 in Johannesburg. In 1895, slechts negen jaar na de vondst bij Langlaagte telde Johannesburg circa 102.000 inwoners. Het Witwatersrand Basin heeft tot op de dag van vandaag meer dan 56,7 miljoen kg goud geproduceerd.
Zuid-Afrika is ook rijk aan andere mineralen zoals platina, mangaan en kool. Ook hier zijn grote industrieen in ontstaan. Echter geen van deze ontketende de zogenaamde ‘gevaarlijke gekte’ zoals diamanten dat deden. Honderden mensen trokken in ossenwagens naar deze gebieden toe in de hoop rijk te worden.
Sommigen reisden zelfs meer dan 1000 km te voet van Kaapstad naar de diamantvelden van Kimberley en de Transvaal, dwars door de Karoo. In hun zoektochten naar diamanten leefden deze arbeiders onder erbarmelijke omstandigheden. Er hing een enorme stank boven de tentenkampen, toegangswegen lagen bezaaid met de karkassen van dieren en de open riolen dienden als openbaar toilet. Slechts enkelen warden rijk. Een van hen was de Britse tycoon Cecil John Rhodes die het bedrijf De Beers oprichtte. Decennia was dit bedrijf met 85% van de totale productie de onbetwiste marktleider in de wereld van diamanten. In de jaren negentig slonk hun aandeel fors. Met 23,8% van de wereldproductie is De Beers echter nog steeds de een na grootste producent in de wereld.
TTegenwoordig worden er nog steeds diamanten gedolven in Zuid-Afrika met een geschatte waarde van 850 miljoen Euro.
In Kimberley worden de diamanten mijnwerkers geëerd in bij de Diggers Fontein in de Ernest Oppenheimer Memorial Gardens. Het bronzen beeld werd ontworpen door Herman Wald en geeft vijf mijnwerkers weer die een diamantzeef omhoog houden.
De mijnindustrie in Zuid-Afrika blijft het land transformeren. Voorheen werd de sector vooral geleid door blanke managers die grote groepen zwarte, laagopgeleide mannen aanstuurden. De sector en de overheid proberen het tij hier in te keren door het stimuleren van onder meer ‘black ownership’.
Tegen het einde van 2011 was de complete mijnindustrie de grootste leverancier aan economische transformatie waarin zogenaamde broad-based black economic empowerment deals werden gesloten met een waarde van rond de 800 miljoen Euro.
OOver de schrijver
Shamin Chibba heeft 13 jaar schrijfervaring, waaronder drie jaar als redacteur. Hij heeft in talloze formaten geschreven, van lange films voor Al Jazeera Magazine en Brand South Africa.com tot bewerkingen van klassieke verhalen voor graphic novels. Hij richtte ook Seer Media op, dat nieuws en informatie leverde aan ngo's in de Oost-Kaap. Als hij niet schrijft, kan hij pijnlijk kronkelend worden gevonden terwijl hij probeert zijn kungfu-houding te perfectioneren. Je kunt zijn portfolio vinden op Edge of Mystery.
Meer geschiedenis in Zuid-Afrika
Zuid-Afrika op social media
Handige links
Verkennen
